بایسته های فرهنگی بسیج در گفت وگو با سردار اثباتی

جور دیگر باید دید!

چندی قبل مقام معظم رهبری در دیدار با مسئولان نظام با اشاره به پیشرفت های اقتصادی، نظامی ، سیاسی و ... که به برکت انقلاب اسلامی برای ملت ایران بدست آمده است از عدم تناسب توسعه این بخش ها با عرصه اخلاق و فرهنگ سخن گفتند. ایشان آنچه را که تاکنون در زمینه فرهنگ اسلامی انجام شده را متناسب با حرکت توفنده انقلاب اسلامی ندانستند. این در حالی است که از سال ها قبل معظم له با طرح مباحثی همچون تهاجم فرهنگی و شبیخون فرهنگی به مسئولان در این باره هشدار داده بودند.
« سردار بهروز اثباتی» با اشاره به این سخنان مقام معظم رهبری می گوید:« آقا در یک نظام کاملا پیوسته مسائل فرهنگی را به ماگوشزد کردند
اعلام خطرها و زنگ های مقام معظم رهبری مهم است. ایشان به مدیریت فرهنگی اشکال دارند. نقطه قوت انقلاب، فرهنگ است ولی نظام مدیریت فرهنگی ما توانمندی بهره گیری از این قدرت را ندارند. بلکه در مواقعی مهندسی معکوس هم می کند! امروز مقام معظم رهبری تهدید را خوب می شناسند. حتی دشمن هم اذعان دارد که «جنگ فرهنگی» را در دستور کار خود دارد. بعد از 27 سال در مدیریت فرهنگی کارنامه درخشانی نداریم و این معنای «مظلومیت فرهنگ» است. وقتی آقا این بحث را با دولت مطرح می فرماید، نشان می دهد که «رفع مظلومیت فرهنگی» را در وهله اول باید از دولت انتظار داشت. که در این زمینه جدی باشد.» 
معاون فرهنگی نیروی مقاومت بسیج معتقد است مشکلات و هنجارهای فرهنگی موجود، مبنایی و ریشه ای نیست و دراین باره خاطرنشان می کند:« من بدبینی دیگران را نسبت به فرهنگ ندارم. به نظر من فرهنگ پدیده ای ریشه ای است و تحول در آن به یک حرکت آرام نیاز دارد و به مرور زمان صورت می گیرد. به باور من شاخصه های فرهنگی جامعه ایران آن چنان مستحکم است که اجازه نمی دهد یک تحول جهشی در فرهنگ رخ دهد. باید بین رفتارها و باورهای فرهنگی یا کنش و بینش فرهنگی تفاوت، قائل شد. ممکن است برخی رفتارهایی که مطلوب ما نیست درجامعه رخ دهد اما غالب این رفتارها منبعث از تغییر مبنایی نیست چرا که بینش فرهنگی ما ایرانیان مبتنی بر دین مداری و اخلاق مداری است و این ارتباطی هم با انقلاب اسلامی ندارد و همین دین مداری توده ای سبب انقلاب اسلامی شد.
اثباتی که از سال 1358 وارد تشکیلات سپاه شده و از همان ابتدا مسئولیت های فرهنگی را به عهده داشته است. با اشاره به اینکه:« بعد از جنگ نگاه فرهنگی به حاشیه رانده شد» با بیانی انتقادی ادامه می دهد:« در سپاه یک نوع «فرهنگ فراری» را شاهد هستیم و از آن زمان که بحث تفکیک در بخشهایی از سازمان سپاه به میان آمد تا امروز این نقیصه وجود دارد. سیستم سپاه به نوعی افراد را هدایت می کرد که از بحث های فرهنگی خارج شوند! در ارائه خدمات ، در دوره های آموزش، در اعطا درجه و مدارک و ... همیشه نیروهای فرهنگی جزء آخرین رده ها هستند. البته افق مقام معظم رهبری بسیار متفاوت است. بطور نمونه هنگامیکه شهید آوینی نامه ای گلایه آمیز به ایشان می نویسد آقا دستور می دهند روایت فتح به بسیج منتقل شود. مقام معظم رهبری باید هم امروز از ما گله کنند! » وی می افزاید:« در سپاه مشهور بود و هست که معمولا کسانی به بخش تبلیغات می روند که جاهای دیگر آنها را راه نمی دهند! یا به عنوان یک شاخص شما چند تا از سرداران فرهنگی سپاه را می شناسید که درجه گرفته باشند؟! به نظر من فرمانده جدید سپاه باید این هرم واژگون را اصلاح کند! معاون فرهنگی نیروی مقاومت بسیج با تاکید براینکه« باید مدیریت فرهنگی کنونی سپاه را بطور کلی کنار بگذاریم» معتقد است: « باید نظام اجرایی و فرهنگی مبتنی بر بینش ایجاد کنیم» و در این باره چنین توضیح می دهد:« ما به جای آنکه مرجع فکری بسیجیان باشیم منبع تدارکاتی شده ایم! و فقط هزینه های رفتاری را به آنها می دهیم به عنوان مثال در اردوهای راهیان نور کمپوت و کنسرو و... به آنها دادیم اما از لحاظ بینشی و عمق فرهنگی اتفاقی نمی افتد! بسیاری از مدیران متعهد و دلسوز در نیروی مقاومت بسیج بیشترین نیروی خود را صرف فعالیت های فیزیکی می کنند. این معادلات باید تغییر کند تا فرهنگ در بسیج رشد کند.» اثباتی «عمل زدگی فرهنگی» را یکی دیگر از نقاط ضعف در مقوله فرهنگ در بسیج می داند و می گوید:« تمام شاخص مدیریت های ما کمی شده است در حالی که معادلات فرهنگی مبتنی بر کیفیات است. و همین را هم به پایگاه های نیروی مقاومت بسیج منتقل کردیم. به عنوان مثال در یک جشنواره تئاتر کسی از من نمی پرسد چگونه فرهنگ شهادت را نهادینه کردی؟! اما سوال می کنند چند نفر شرکت داشتند؟ چند نمایش اجرا شد؟ کرایه ها چقدر شد؟ و سوالاتی از این دست! حوزه نمایندگی ولی فقیه باید وارد میدان شود و سیاست دهی کیفی نماید و شاخص های کیفی فرهنگی را مشخص و سپس استراتژی و معیارهای عملیاتی کردن آنها را ارائه کند.»
اثباتی با بیان اینکه « در سپاه برای هرکاری ضریب خطا در نظر گرفته می شود جز در مباحث فرهنگی» می افزاید:« به همین خاطر مدیریت فرهنگی در سپاه و بسیج محافظه کارانه است. هنگام جنگ و عملیات ما معراج شهدا را در نظر می گرفتیم یعنی جنس جنگ به گونه ای است که در آن شهید ومجروح هم هست. اما در مقوله فرهنگ جای هیچ گونه خطایی را نمی گذارند و حوزه نمایندگی چنان ما را در چارچوب مدیریت تنگ نگه می دارد که سبب می شود بسیاری از کارهای فرهنگی صورت نپذیرد. به عنوان مثال بحث اینترنت را مشاهده کنید چطور بسته است! در حالی که وبلاگ نویسان فراوانی در میان بسیجیان وجود دارد و این عرصه را به عنوان یک ضرورت فرهنگی احساس کرده اند. و بی سر و صدا کارشان را با نام دیگری انجام می دهند و به تدریج از بسیج منشعب می شوند.»
وی با اشاره به فرمایشی از امیرالمومنین علی (ع) که « بهترین هدیه برادر تو این است که عیب های تو را بازگو کند.» می گوید:« سرلشکر عزیز جعفری می تواند این تناسبات را به هم بزند و تحول عظیمی در «فرهنگ بسیج» بوجود آورد. ما باید امهات فرهنگی را استخراج کنیم و با یک مخاطب سنجی درست این توان بالقوه را به جوانان منتقل کنیم.