در قسمتی از پیام جاودانه حضرت امام به مناسبت تشکیل بسیج آمده است:« بسیج لشکر مخلص خدا است که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا کرده اند» و نیز این جمله ماندگار از مقام معظم رهبری را بارها دیده ایم که:« بسیجی یعنی علی که تمام وجودش وقف اسلام بود.» این بدان معناست بسیج در نقطه آرمانی و حد اعلای خود انسانهای کامل از جمله انبیا و اولیای معصوم را در خود جای داده است. از این رو قدم نهادن در این میقات مقدس باید همراه با عزم و جزمی محکم به سوی تعالی همه جانبه باشد و این مهم جز با تزکیه نفس و معرفت علمی و عملی امکان پذیرنیست. حضرت امام نیز در ساماندهی نهاد بسیج برتقویت مسائل اعتقادی بسیجیان تاکید داشتند و از حوزه و دانشگاه خواستند تا چهارچوبهای اصیل اسلام ناب (ص)را که اسلام مبارزه باتحجر و استکبار و پول پرستی است در اختیار همه اعضای بسیج قرار دهند. اهمیت ونقش بنیادین آموزشهای «عقیدتی- سیاسی» در نهاد فراگیری همچون بسیج از اینجا به خوبی آشکار می شود.آموزش هایی که باظرافت و دقت انتقال دهنده ارزشهای اسلام ناب و اندیشه های درخشان حضرت امام می باشد. بی تردید یکی از کسانی که دراین راه مجاهدانه قدم برداشت علامه شهید مطهری است که در همین مسیر راه خود را یافت! با حسن گزینش نیروی مقاومت بسیج، سالگرد شهادت این استاد فرزانه « هفته عقیدتی- سیاسی» نام گذاری شده است. چراکه شهید مطهری سالها با درک صحیح شرایط زمانی، اسلام ناب را تبیین و تبلیغ کرد و به جان بسیاری از جوانان نوشانید.
اما در شرایط حاضر ودر خیل تهاجمات فرهنگی وشبهات اعتقادی، چشم انداز عقیدتی : سیاسی نیروی مقاومت بسیج چگونه است و چه میزان در میدان عمل پیش رفته است؟
باتنی چند از مربیان با سابقه عقیدتی- سیاسی گفتگو کردیم تا ضمن پاسخ به این پرسش، نقصها و مشکلات موجود در این نهاد را بیان کنند.
احمدعلی زارع زاده معاون سیاسی منطقه مقاومت یزد و هادی سیاسی بسیج با اشاره به اینکه شان و جایگاه یک مربی عقیدتی اقتضا می کند شغل دوم نداشته باشد بیان می کند:« درمناطق بسیج افرادی که به طور کامل و سازمانی به امور مربی گری و هدایت گری بپردازند وجود ندارد وتمامی مربیان، فعالیتهای اجرایی هم دارند که این سبب کاهش سطح علمی مربیان ودر نتیجه تاثیرگذاری آنها می شود.» وی هم چنین کمبود امکانات تحقیقاتی و پژوهشی را نیز از دیگر دلایلی می داند که برکاهش سطح علمی مربیان نقش دارد. زارع ضمن بیان غیرفعال با نیمه فعال بودن برخی پایگاه ها بخصوص در زمینه سیاسی خاطرنشان می کند:« این امر سبب شده بسیاری از مربیان در طول سال زمینه برگزاری کلاس نداشته باشند که این در دراز مدت باعث می شود هادیان سیاسی از جرگه خارج شوند و هزینه هایی که برای آنها شده است هدر رود.» وی که سابقه بیش از 25 سال فعالیت در سپاه را دارد آنگاه با اشاره به اینکه یکی از رموز اصلی موفقیت مربیان عقیدتی- سیاسی برخورداری از اخلاق حسنه است دیدار با علما و فرهیختگان حوزه را یکی از راههای پیشرفت معنوی و علمی مربیان عنوان می کند. خانم صدیقه نبوی زاده نیز یکی دیگر از مربیان با سابقه عقیدتی- سیاسی بسیج است که از سال 67 فعالیتش را در این زمینه آغاز کرده است وی هم اینک معاون آموزشی فرهنگی مکتب الزهرای کازرون است. وی با بیان آیه شریفه« یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه» از کم رنگ شدن تزکیه در خانواده ها و اهمیت بیش از حد به علم گلایه می کند و می گوید:« باید دربرخورد با جوانان «جوان شناس» بود و بازبان آنها سخن گفت و با دلایل آسان و روان معارف را به خورد فطرت پاک آنها بدهیم.» این استاد دانشگاه یکی از روشهای موثر در ارائه مسائل اعتقادی به جوانان بسیجی را استفاده از ابزار هنر و ورزش عنوان می کند و با انتقاد از کمبود امکانات در این بخشها خاطرنشان می کند:« باید درکنار ورزش و هنر و ... اصول عقائد را تدریس کرد که متاسفانه در این زمینه با کمبود امکاناتی از جمله فیلم، تئاتر، نوار و ... مواجهیم.»
استاد درس اخلاق دانشگاه آزادکازرون هم چنین معتقد است:« کتب اصول عقاید بسیج باید نسبت به سن های مختلف تنظیم شود درحالیکه اکنون چنین نیست و یک کتاب ثقیل را برای همه گروههای سنی تدریس می کنند.
به علاوه همین کتابها هم کم است و بدست همه نمی رسد. در زمینه تفسیر قرآن نیز وضع این چنین است.» او نیز پیرامون توان علمی اساتید عقیدتی می گوید:« یک نقص مهم این است برخی مربیان مدرک بالایی ندارند و یا آموزش روش تدریس ندیده اند از این روبه خوبی نمی توانند اهداف مورد نظر را پیاده کنند.»
احمد طهماسبی که بیش از 25 سال به عنوان مربی نیز در بسیج فعالیت می کند در این باره معتقد است:« یکی از مشکلات مربیان عدم تخصص آنهااست. به نظرم باید تعدادی مربی عقاید، اخلاق، سیاسی و... تربیت شوند و فقط بدین منظور مورد استفاده قرار گیرند که اکنون چنین نیست.» وی که کارشناس ارشد الهیات است با اشاره به کمبود فضاهای مطالعه و تحقیق برای مربیان یکی دیگر از مشکلات مربیان را عدم انسجام کافی می داند و می گوید:« باید با برگزاری همایشهای تخصصی و انتقال تجربیات، با روشهای نوین تدریس هم آشنا شد تا مربیان به طور منسجم فعالیت کنند.» وی نبود متون مناسب برای تدریس را نیز از مشکلات عمده در آموزش عقیدتی : سیاسی می داند و با اشاره به قدیمی بودن آنها می گوید:« کتب تدریس سالهاست به روز نشده است و تنها با تغییر جلد متون قدیمی همان کتابها تجدید چاپ شده ودر اختیار مربیان قرار می گیرد. و جذاب و جوان پسند و براساس نیازهای امروز جوانان نیست. به علاوه برخی کتب هم به راحتی ویا به موقع در اختیار قرار گرفته نمی شود!»
طهماسبی اضافه می کند:« در آموزش متربیان سطح بندی نمی شوند و این موضوع یکی از مشکلات اساسی است که باید حل شود.» وی نگاه آماری و کمیتی به مقوله تربیت را تقبیح می کند و می گوید:« متاسفانه برخی مسئولان در پی جذب آمارند تا ارتقای کیفیت!
استاد دانشکده شهید مطهری بسیج، با اشاره به ماموریتهای سه گانه معاونت عقیدتی : سیاسی نیروی مقاومت بسیج در سال 1385 یعنی ارتقای معنویت دینی، بصیرت سیاسی و ولایت مداری معتقد است تنها بخشی از صحبتهای انجام شده تحقق یافته است و می گوید:« مثلا در بحث ولایت مداری چه مقدار مربیان و بسیجیان نسبت به اندیشه های حضرت امام و مقام معظم رهبری شناخت دارند و چه میزان در برابر شایعات و شبهات پیرامون ولایت فقیه مسلح و مسلط هستند؟!
دهها جلد کتاب از طهماسبی منتشر شده است و هم اینک مشغول ویرایش آخرین اثرش باعنوان چگونه«خوب سخنرانی کنیم؟» می باشد.
کمبود بودجه و اهمال در پرداخت حق الزحمه از دیگر مشکلاتی است که هر سه نفر بدان تاکید کردند. احمدعلی زارع زاده دراین باره خاطرنشان می کند:« برخی برنامه های ارائه شده به دور از واقعیت و غیرمعقول است مثلا سال 85 در منطقه یزد 2000 نشست سیاسی برنامه ریزی کردیم و برای هر جلسه تنها 2500 تومان در نظرگرفته شد که باید خرج ایاب و ذهاب، حق التدریس و پذیرایی و ... شود!» وی اضافه می کند:« فقط با روحیه بسیجی مربیان است که طرح آموزش تااینجا پیش رفته است.»
به نظر می رسد اهمیت و جایگاه ویژه عقیدتی- سیاسی در بسیج هنوز آنچنان که هست برای مسئولان امر جانیفتاده است و بیشتر بدان به عنوان یک امر فوق برنامه و حاشیه ای نگاه می کنند.