در این مقاله درصدد هستیم با توجه به اصالت فرهنگ اجتماعی و عناصر سامان بخش آن در ساماندهی امور اجتماعی در تاریخ و تمدن ایران زمین، نقش سرمایه اجتماعی و شاخصه های آن را نسبت به بسیج عمومی برای تولید قدرت نرم که همان نفوذ اجتماعی است در دفاع و مقابله با انواع تهدیدات فرهنگی و اجتماعی باز یابیم. بدون شک اگر در سازمان های مناسب اجتماعی، تولید سرمایه اجتماعی بر اساس پتانسیل های فرهنگی صورت بگیرد و بتوان مردم و ساختارهای اجتماعی را حول محور شاخصه های سرمایه اجتماعی ساماندهی نمود، دست یابی به بسیاری از اشکال اداره جامعه در ابعاد سیاسی و امنیتی و اجتماعی در زمان و نیروی انسانی کمتری امکان پذیر خواهد بود.این مقاله به این موضوع می پردازد که آیا در بسترسازی برای بسیج عمومی می توان از شاخصه های سرمایه اجتماعی بهره برد؟ آیا بسیج به عنوان یک فضای تعاملی می تواند در تعامل با بافت جامعه در ایجاد جذابیت ها و شکل گیری و هدایت ترجیحات کنش گران اجتماعی به تولید قدرت نرم و مولفه های آن بپردازد؟
هادی عبدالملکیادامه مطلب...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » نوای دلنشین ( پنج شنبه 87/2/5 :: ساعت 2:25 عصر )
دکتر حسین قنادیان¤
روزهای پایانی دهه دوم فروردین ماه مصادف است با شهادت یکی از هنرمندان بسیجی که سید شهیدان اهل قلم لقب گرفته است . شهید آوینی ، شهیدی از خیل هنرمندان رسالت مداری که علاوه بر کار در حوزه هنر مصطلح هنرش اخلاص در عمل و درد آشنایی او با دردمندان و ولی نعمتان جامعه بود . راهی را که او در عرصه هنر با این دو ویژگی پیمود ، دریچه ای از تحول عمیق معنایی و معنوی را در حوزه هنر پیش روی هنرمندان و هنر گشود . براستی هنر و هنرمند را امروزه باید با چه معیار و شاخصی سنجید و ارزش گذاری کرد ؟ آیا همان طور که در تعاریف تکراری و وارداتی یا شبه وارداتی آمده هنر یعنی تخیل آزاد ؟ بدون هیچ قید و بندی؟ آیا هر کسی که صرفاً قدرت تخیل و خیال پردازی قوی و منحصر بفردی داشته باشد هنرمند است ؟ و اگر در جایی تابلو ، فیلم ، نمایش ، طرح ، اثری و نوشته ای موزون و آهنگین توسط فردی خلق شد او هنرمند و این آثار ، ملاک هنرمندی و ارزش اوست؟.
همه بر این موضوع واقفند که یکی از تمایزات انقلاب اسلامی با دیگر انقلاب ها و حرکت های رهایی بخش داشتن زیر ساخت فرهنگی است . چنانچه ارزش ها و مبانی فرهنگی انقلاب را بتوانیم دائم در محیط زندگی اجتماعی و فردی شاداب ، سرزنده و پویا نگه داریم ، قابلیت توسعه و تکامل را دارند و می توانند راه های نوینی را فرا روی حوزه های دیگر زندگی بگشایند . کاری که شهید آوینی در عرصه هنر انقلاب کرد این بود که هنر را با تکیه به مبانی فرهنگ انقلاب آموخت ، به کار گرفت و زمینه فرهنگ سازی و توسعه آن را با ارائه سبک نوینی از هنر درد آشنای اجتماعی و مردمی پایه گذاری کرد .
اکنون که سال ها از شهادت این هنرمند عزیز می گذرد ، هر ساله با برپایی مراسم و بزرگداشتی ، یادش را گرامی می دارند و اما صد حیف و دریغ که حتی دوستان انقلاب و همراهان و هم فکران این شهید به این اندک بسنده کرده و رضایت داده اند . مگر یکی از ابعاد مظلومیت فرهنگ و هنر در جامعه همین شیوه عمل و رفتار با این نخبگان و پرچمداران نیست ؟ آیا هنرمند مسئول ، متدین و انقلابی این شیوه عمل و رفتار را می پسندد؟. آیا مدیر فرهنگی و هنری در نظام اسلامی که مسئول هدایت ، رشد و بالندگی هنر ناب در جامعه است می تواند به این اندک کفایت کند ؟
پس جا دارد حالا که فرهنگ و تفکر بسیجی به عنوان یکی از ارزش های فکری انقلاب اسلامی ، بدست معمار کبیر آن امام خمینی (ره) در جامعه نهادینه گردیده و شهید آوینی یکی از همان بسیجیانی است که با تفکر بسیجی شجاعانه در این وادی حساس ، عاطفی ، عمیق و مهم وارد شد و آن را درنوردید و افق های تازه ای را فرا روی جویندگان و تشنگان هنر ناب گشود، و در سالی که رهبر بزرگوار انقلاب اسلامی آن را سال نوآوری و شکوفایی نامیدند دیگر هنرمندان و مدیران هنری با شجاعت و درایت ، برای حل چالش های پیش روی فرهنگ و هنر جامعه ، دست به کار شده و آنها را به نفع فرهنگ و تمدن و هنر ناب اسلامی و ایرانی حل نمایند ، و اگر بناست که این انقلاب همچنان بالنده به پیش برود و پله های ترقی و تعالی را در حوزه های فکری ، علمی ، هنری و فرهنگی طی نماید، یکی از بهترین معبرها و گذرگاه های پیش روی آن خروج از برگزاری مراسم های کلیشه ای و پرداختن به بهترین روش حق شناسی و گرامی داشت از آوینی عزیز و آوینی های زنده و شهید است . یعنی ادامه طریق در افقها و راه هایی که امام و رهبری پیش روی هنرمندان ، مدیران و دلسوزان انقلاب اسلامی و ایران عزیز قرار داده و آوینی ها به عنوان بسیجی در آن گام نهاده و سر و جان در آن فدا کردند .
آری بزرگداشت شهید آوینی به معنای حقیقی آن یعنی رفع مظلومیت از چهره فرهنگ و هنر جامعه ، یعنی دمیدن روح ارزشها و باور های دینی در فرهنگ و هنر جامعه ، یعنی خارج کردن فرهنگ و هنر از چرخه سیاست زدگی و سیاست بازی ، یعنی جاری کردن فرهنگ و هنر به معنای واقعی آن در بدنه جامعه و زندگی عامه مردم ، یعنی نگریستن به فرهنگ و هنر به مثابه هوا و ضرورت حیاتی و زیر ساختی آن برای ادامه حیات و توسعه و پیشرفت فردی و اجتماعی ایران اسلامی ؛ یعنی خارج کردن فرهنگ و هنر از انحصار عده قلیلی که دغدغه نام ونان آنها را به این شریان حیاتی انسان و جامعه سنجاق کرده است، یعنی پیوند بین اجزای مختلف فرهنگ و هنر و رشته های مختلف آن به یکدیگر در راستای هم افزایی کارکردهای رشته ای و تخصصی و در نهایت گرامی داشت یاد و خاطره شهید آوینی بعنوان هنرمند بسیجی و کسی که داعیه فرهنگ و هنر ناب اسلامی ، انقلابی و ملی را داشته یعنی پیراستن فرهنگ و هنر جامعه از شائبه های غرب زدگی ، ابتذال ، لودگی ، بی هویتی و بی مسئولیتی و آراستن آن به تعهد ، خدا محوری ، خود باوری ، عطوفت ، همدلی ، همکاری و احساس مسئولیت و تکلیف برای تربیت انسانهای خدا باور و خدوم به بشریت و حل مشکلات و معضلات اجتماعی و امید آفرینی برای تلاش و دستیابی به قله های رفیع تعالی و سعادت.
و این رسالت کسانی است که به نوعی خود را در درجرگه اصحاب فرهنگ و هنر انقلاب اسلامی و خادم آن می دانند .
¤رییس سازمان بسیج هنرمندان
عباس اردکانی
هرچند تمرکز بر تقویت «بسیج و فرهنگ بسیجی» به عنوان سرمایه اجتماعی و بالاتر از آن به عنوان حافظ، تقویت کننده و توسعه دهنده دیگر سرمایه اجتماعی مردم ایران یک ضرورت است. اما این رویکرد نمی تواند بدون بهره گیری از زمینه های لازم موفقیت خود را در راهبردهای پیچیده و متراکم دشمنان تضمین کند.
امروزه نظام سلطه بر مولفه های ارزشی ملت ها تمرکز کرده و در این رویکرد «نرم» از استراتژی متراکم با محوریت جنگ روانی بهره می گیرد. براین اساس در این جبهه به دلیل آرایش پیچیده و فوق العاده تخصصی آن «دانش پایه» و «فرهنگ محور» بودن مدافعان انقلاب اسلامی یک ضرورت انکارناپذیر محسوب می گردد.
فرهنگ مجموعه ای مرکب از ماهیت موضوعات فرهنگی و کارکردی است که وقتی در قالب نظام فرهنگی در هر سطح مورد توجه قرار گیرد در باورها، اعتقادات، ارزش ها، نگرش ها، رفتارها و مصنوعات فردی و اجتماعی خود را نشان می دهد. مهندسی فرهنگی منطبق بر آرمان ها و اهداف متعالی انقلاب اسلامی که «فرهنگ بسیجی» در شکل گیری آن نقش محوری دارد، باید گسترش عدالت، افزایش نشاط کار و ابتکار، تقویت دین باوری، ارتقای اعتمادبه نفس فردی و ملی، افزایش امید، توسعه و پیشرفت به ویژه در عرصه دانش استراتژیک و... را مورد توجه قرار داده و سیاست ها، راهبردها و برنامه های متناسب با این اصول را تهیه، تدوین و به مرحله اجرا درآورد.
طراحی و نوسازی ساختارهای موجود برای انسجام و هم جهتی میان دستگاه مختلف فرهنگ ساز اعم از فرهنگی، سیاسی و اقتصادی دارای اهمیت است. در این رابطه توجه به آینده ای نو و مبتنی بر چشم اندازهایی با حفظ مبانی و اصول انقلاب اسلامی یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.توجه به این موضوع که آنچه به ایران اسلامی قدرت بخشیده نگاه اعتقادی و الهام بخش انقلاب اسلامی است و این قدرت نرم مبتنی بر فرهنگی است که باید نسبت به حفظ، تقویت و توسعه آن اهتمام جدی به وجود آید تا این ظرفیت فرهنگی بیش از پیش بتواند یک جانبه گرایی آمریکا را ناکارآمد و به شکست بکشاند.
مسئولان و متولیان بسیج باید توجه نمایند که: توسعه کمی و کیفی بسیج و جامعیت ابعاد آن از ضرورت های اجتناب ناپذیر گسترش و تعمیق «فرهنگ بسیجی» به حساب می آید و این نگاه باید در سیاست گذاری ها، هدف گذاری ها و برنامه ریزی ها در سطح عالی مورد توجه قرار گرفته و تا آخرین سطوح لحاظ شود.
نگاه و نگرش فوق باید در وجوه کارکردی- عملکردی، رویه ها و فرایندها، نظام ها، ساختارها و امور راهبردی مربوط به بسیج و بسیجیان مورد توجه قرار گیرد، اما در شرایط جدید و رویکرد کنونی توجه به امور راهبردی دارای اهمیت و اولویت ویژه است و پس از آن باید ساختارها، رویه ها، فرایندها، کارکردها و عملکردهای سطوح مختلف بسیج را منطبق بر رویکرد جدید تهیه، تدوین و عملیاتی نمود.
برای ایجاد رویه واحد در این رابطه باید کار تئوریک، فکری و اندیشه ای همراه با روشن بینی در دستور کار مسئولان و متولیان بسیج قرار گیرد.این نگرش جامع و چارچوب نظری و اندیشه ای باید همراه با آموزش های جامع در سطوح مختلف بسیج و جامعه نهادینه شود.توسعه و گسترش عقبه کارشناسی این تحول و نوسازی ساختاری در میان کارشناسان و صاحب نظران بسیجی بسیار ره گشا است.امید است شجره طیبه بسیج و فرهنگ بسیجی با رویکرد جدید فرماندهی محترم کل سپاه چنان بارور و تحول آفرین شود تا ملت ایران در پناه آن ضمن توسعه و تعمیق آموزه های فرهنگی- اعتقادی خود در سطح کشور بتواند نقش الگویی و الهام بخشی انقلاب اسلامی را نسبت به دیگر جوامع ایفا کند.
مهدی بهشتی نژاده
بارها اشاره به این موضوع داشته ایم که چرا بدخواهان و گاه جاهلان تلاش دارند تا بسیج را صرفا یک نهاد نظامی یا شبه نظامی به تصویر بکشند. آیا غیر از این است که از کارکردها و بهره مندی از ظرفیت های دیگر بسیج واهمه دارند. فهم این مطلب کمک می کند به این که پاشنه آشیل ترس بدخواهان بسیج را به خوبی بشناسیم و با تغییر رویکرد از تمامی ظرفیت های بسیج در تمامی عرصه ها بهره لازم را ببریم. با اندک نگاه به سه دهه گذشته متوجه می شویم که نگاه به بسیج نگاه فصلی یا موسمی، نگاه موضوعی و یا نگاه زاویه ای بوده است. به عنوان مثال برخی تلاش دارند تا ظرفیت و کارکرد بسیج را با توجه به تجربه دوران دفاع مقدس صرفا امنیتی ببینند و در دوران سازندگی تکنوکراتها و یقه سفیدان تلاش کردند با طرح شعار توسعه محوری همراه با تخصص، بسیج را به حاشیه برانند و در دوره دوم خرداد و به اصطلاح اصلاح طلبان به خاطر دغدغه های ارزشی بسیجیان با تهمت و افترا و لباس شخصی ها تلاش نمودند این تفکر در حاشیه قرار گیرد. اما بسیج یک مدافع انقلابی همواره به همراه خود دارد که آن را برای دفاع از انقلاب اسلامی حفظ کرده و به تمام ظرفیت های آن نیز توجه داشته است. ترسیم حرکت در میدان سیاست، اقتصاد، فرهنگ، علم، دشمن شناسی، رویارویی با نظام سلطه، کسب معنویت و روحیه مجاهدت، با تمام زوایای آن کاری است که سالیان متمادی و در مقاطع مختلف از سوی رهبر معظم انقلاب صورت گرفته است. از جمله انتظارات برحق ایشان از متولیان امر بسیج در برنامه ریزی و ظرفیت سازی است. منظورایشان از این امر توجه به ایجاد این ظرفیت، برای مسئولیت پذیری بیشتر است زیرا معتقدند ظرفیت بسیج فراتر از دیگر تشکلها است. یکی دیگر از زوایای ظرفیت سازی مربوط به مقوله فهم سیاسی است. بسیاری از ورود بسیج به این عرصه علاقه مند نیستند، در حالی که هرچه عمق فهم سیاسی بیشتر باشد میزبان مجاهدت و مجادله با نظام سلطه بیشتر خواهد بود. رهبر فرزانه انقلاب در پاسخ به دانشجویی که در مورد ورود به سیاست سوال کردند، فرمودند: مگر مجموعه بسیجی آن هم بسیجی انقلاب و دانشجوی انقلاب می تواند نسبت به مسایل سیاسی کشور بی تفاوت یا بدون موضع و بدون نظر باشد؟ ایشان سپس تصریح فرمودند که دانشجو نباید محافظه کار باشد ولی باید هوشیار و بیدار باشد. در فرازی دیگر معظم له با طرح تفاوت نوع برخورد نظام سلطه در جنگ نظامی یا جنگ فرهنگی یا سیاسی و یا امنیتی می فرمایند:« گاهی اوقات دشمن کار را به گونه ای ترتیب می دهد که حرف حقی از زبان یک نفر صادر می شود، دشمن ناحق و باطل است اما چرا؟ ... چون می خواهد پازل خودش را کامل کند... اینجا این حرف حق را نباید زد. پازل دشمن را کامل نباید کرد. در این حد هوشیاری لازم است، بله وارد سیاست بشوید و فکرسیاسی کنید اما بسیار هوشیار. دشمن نباید از هیچ حرکت واظهار و موضعگیری شما استفاده کند. این اصل اول و خط قرمز است.» (31/2/86)
از دیگر تاکیدات ایشان توجه به دایره و شمولیت بسیج ( ارتش بیست میلیونی ) است. از این منظر «بسیج به معنای فرد یا مجموعه آماده برآوردن نیازهای انقلاب است در هر زمان و از هر نوع؛ بسیج یعنی این» بنابراین وسعت دید و نظر رهبر معظم انقلاب از بسیج بسیار فراتر از دید متولیان امور بسیج است.
جهانگیر گوانجی، دانش آموز نخبه بسیجی اهل اصفهان و دارای دیپلم نقشه کشی و معماری می باشد.گوانجی در گفت وگو با خبرنگار صبح صادق می گوید: تاکنون اختراعات متعددی را به ثبت رسانده ام. در ورود به این عرصه، الگوی من برادرم بود که او نیز اختراعات زیادی در کارنامه موفقیتش ثبت نموده است.
وی درخصوص اختراعاتش اظهار می دارد:« آفت کش های بی ارگانت باخواص درمانی برای بدن انسان یکی از مهمترین اختراعاتم می باشد. این طرح ، آفت های بسیاری را از بین می برد و برای بدن نیز خواص درمانی زیادی دارد و به صورت قرص قابل مصرف می باشد. یکی از خواص درمانی بسیار خوب آن این است که میکروب های بدن انسان را دفع می کند. دانش آموز نخبه بسیجی ادامه می دهد:« در جشنواره ها و مسابقات زیادی شرکت کرده ام و کسب مدال طلای آمریکا در سال 2006، کسب مدال طلا از کویت سال 2005 ، مدال نقره جهانی آلمان سال 2006، دریافت مدال درجه 3 دانش از معاون رئیس جمهور محترم در سال 1386 از جمله مقامهایی که بدست آورده ام. امسال نیز در هشتم آبان سالگرد شهید حسین فهمیده از دست رئیس جمهوری لوح و تندیس دریافت نمودم و به عنوان دانش آموز نخبه بسیجی شناخته شدم.»
وی درخصوص حمایت دولت از نخبگان می گوید: متاسفانه مسئولان هیچگونه حمایتی از نخبگان نمی کنند. به من قول داده بودند که به جهت کسب افتخارات بسیار، بدون کنکور وارد دانشگاه شوم. ولی مسئولان به قول خود توجه نکرده اند. در خواست می کنم که مسئله ورود نخبگان بدون کنکور به دانشگاه مورد توجه مسئولان امر قرار گیرد و حمایت خود را اینچنین به ما نشان دهند.»وی در ادامه سوخت های گیاهی، کرم استتارکننده چریکی، دودزای جذب کننده حشرات و گچ ضد رطوبت را از دیگر اختراعات خود نام می برد. جهانگیر گوانجی در پایان، در توصیه به جوانان بسیجی می گوید: بسیجی باید در شجاعت و علم از همگان برتر باشد. جوانان بسیجی باید تلاش کنند تا قله های معنویت و دانش را فتح کنند و سرباز برتری برای رهبر معظم انقلاب اسلامی باشند.
مهدی بهشتی نژاد
انتساب فرمانده جدید سپاه از سوی فرماندهی معظم کل قوا متضمن دو رویکرد حیاتی در سپاه و بسیج است. رویکردهایی که تحول و معنویت گرایی نام گرفت و بی شک هر عامل را که جزء شروط اساسی و لازمه تحقق این دو امر مهم به حساب آوریم، عامل انسانی در میان آنها از جایگاهی بس رفیع برخوردار است. چرایی این امر به وضوح روشن است که سپاه و بسیج یک موجود زنده است و موجود زنده برای بقای خود دائما نیازمند وزیدن هوای تازه می باشد. سال ها پیش یکی از فرماندهان بسیج در مصاحبه ای گفت: با سهم اندکی از امکانات و نیروی انسانی که به بسیج تعلق می گیرد چگونه می توانیم ارتش بیست میلیونی بسازیم؟ و چند سال بعد رهبر معظم انقلاب به متولیان امر درخصوص توجه بیشتر به بسیج هشداری دادند و از آن پس تحول و پویایی و حرکت منظم بسیج، در دستور کار فرماندهان ارشد سپاه و بسیج قرار گرفت. این عزم امروز در سپاه و به ویژه در فرمانده کل سپاه به حول و قوه الهی بیش از گذشته هویداست. شاهد آن انتساب فرمانده نیروی مقاومت بسیج با همه تجربه گرانسنگ وی به سمت ریاست ستاد مشترک سپاه از سوی فرماندهی معظم کل قوا و از سوی دیگر برعهده گرفتن مسئولیت مستقیم ارتش بیست میلیونی توسط سردار فرماندهی کل سپاه است.
بنابراین بسیجیان عزیز چشم انتظار وزیدن هوای تازه بر قامت بلند گلستان حضرت امام(ره) می باشند. اما در میان ماموریت های پیش روی بسیج و شاید از مهم ترین اولویت های آن توجه به مقوله «فرهنگ» می باشد. موضوعی که هرگز از نگاه تیزبین رهبر معظم انقلاب لحظه ای مورد غفلت قرار نگرفته است. معظم له در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت فرمودند: «فرهنگ مانند هوا برای زندگی انسان اهمیتی حیاتی دارد و بسیاری از مشکلات جامعه با فرهنگ سازی حل می شود. بنابراین باید از بخش فرهنگ رفع مظلومیت شود.» شکی نیست که ایشان توجه به همه زوایای فرهنگ عمومی و جهت گیری های ارزشی را مورد مداقه و توجه قرار می دهند. ضرورت دارد این دو رویکرد مبارک یعنی تحول و معنویت در مرحله اول در عرصه فرهنگ ساری و جاری شود. برای فرهنگ سازی ضرورت دارد که ابتدا زوایای پیدا و پنهان آن رصد گردد و سپس آسیب شناسی شود و پس از آن است که می توان ارزش ها، هنجارها، باورها و اعتقاداتی که منجر به ماندگاری و استقامت و پایداری یک ملت می شود را در قالب مهندسی فرهنگی لحاظ کرد. مرحله بعدی تربیت نیروی انسانی در حوزه های مختلف این عرصه می باشد، ضرورتی که کمبود آن به شدت در عرصه فرهنگ امروز جامعه ما هویداست. چرا رهبر معظم انقلاب صحبت از مظلومیت فرهنگی می نمایند؟ کاملا روشن است آیا سزاوار است بعد از 28 سال که از عمر نظام جمهوری اسلامی می گذرد شاهد صحنه ای باشیم که وزیر ارشاد دولت اصولگرایش با تفکر بسیجی در میدان عمل قرار گیرد اما از کمترین نیروی انسانی هنرمند و متعهد در زوایای مختلف برخوردار باشد. از سوی دیگر نباید تنها دولت اصولگرا تمام بار مظلومیت فرهنگی را بر دوش بکشد. باید چاره ای اندیشید و سهم هر سازمان و نهاد انقلابی حتی بسیج و سپاه در این مظلومیت فرهنگی مشخص و برای جبران آن اقدام شود.
احسان آیتی
از همان لحظه ولادت و ماجرای ظهورش در دنیای مادی آشکار شد که عظمتی بی نظیر و خلقتی بی بدیل پا به عرصه گیتی گذاشته است و این نشان از این دارد که بشر باید توجه والا و عمیقی به این مخلوق و هدیه الهی داشته باشد.
در این میان چند خصوصیت مشترک بین آن امام همام و «بسیج و بسیجیان» وجود دارد که به اختصار به آنها اشاره می شود.
1- ولادت در خانه خدا: آنچه مورخین از هر سنخ به آن اتفاق نظر دارند این است که علی(ع) در خانه کعبه متولد شده است و ولادتی شبیه معجزه داشته است. شکل گیری بسیج نیز از مساجد و به نوعی از خانه خدا بوده است و اولین پایگاههای بسیج مردمی در مساجد تشکیل شد.
2-تربیت الهی: امیرالمومنین (ع) به دلیل پاره ای از مشکلات مالی خانواده خود، از کودکی تحت سرپرستی پیامبر اعظم (ص) بود و از سایه سار وجود گرامی ایشان تربیت و نمو یافت. از این رو از ابتدای کودکی در دامان پاک و الهی حضرت خاتم الانبیا معارف الهی را آموخت.
سازمان بسیج نیز از آغاز شکل گیری بارهنمودها و پیامهای حضرت روح الله قرین بوده است و سخنان نورانی ولی فقیه عادل پارسا همیشه نشانگر جلوه های حقیقت و افشای باطل در نزد بسیج بوده است.
3- سبقت در تسلیم: بی تردید اولین مردی که به نبوت محمدی و دین اسلام شهادت داده است وجود مقدس حضرت امیر بوده است وایشان جزء السابقون است که در سخت ترین شرایط و اوضاع، حقیقت اسلام را پذیرفت. در روند پیروزی انقلاب نیز گروههای زیادی ادعای مبارزه با باطل و حرکت در مسیر حق را داشتند اما بسیاری از آنها رو سیاه شدند و تنها بسیج مردمی بود که در همراهی حرکت حق مدارانه امام جز اولینها بود و در پیشانی مبارزه قرار داشت.
4- ولایت پذیری: امیرالمومنین (ع) با وجود شخصیت والایی که داشتند اما خود را سرباز پیامبر می دانست و بارها فرمود اناعبد من عبید محمد و این گونه خاضعانه در برابر ولی امر خویش رفتار می کرد. ایشان مطیع کامل حضرت پیامبر (ص) بود و در دفاع از حریم ولایت تا مرز جان تلاش می نمود چنانچه داستان در بستر پیامبر آرمیدن ایشان در شب هجرت شهره است. بسیج نیز همواره گوش به فرمان ولایت بوده است در طول سالهای انقلاب به خوبی این قضیه مشهود است که در دفاع از ولایت، بسیجیان همیشه پیش قدم بوده اند.
5- پیشرو در جهاد و شهادت طلبی: شرح رشادتها و فداکاریهای امیرالمومنین (ع) در غزوات و جنگها چنان شهرتی دارد که بی نیاز از ذکر آن در این موجز است از آن سو نیز چنانچه حضرت امام (ره) در پیام سال 67 خود آورده اند. بسیج مصداق کامل ایثار، خلوص، فداکاری و عشق به ذات مقدس حق و لشکر مخلص خداست و در دوران دفاع مقدس این نکته به خوبی روشن بود که «بسیج» شجاعانه می تازید و همچون مولای متقیان هیچگاه در نبرد عقب ننشست چنانچه امروز نیز چنین است.
6- معیار حق: پیامبر اعظم فرمود: الحق مع علی و علی مع الحق و نیز فرمود من ابی فقد کفر هر که علی را انکار کند کافر گردیده است و جایگاهش دوزخ است. همان گونه که علی (ع) در اسلام معیار حق و باطل است بسیج نیز در انقلاب معیار تشخیص حق از باطل است چنانچه امام (ره) در همان پیام می آورند غفلت از بسیج گرفتاری در آتش دوزخ الهی را به همراه خواهد داشت و نیز مقام معظم رهبری فرمودند دشمنان نظام هستند که با بسیج مشکل دارند.
7- مبارزه با تحجر و مادیگرایی و استکبار: یکی از خصوصیاتی که حضرت امام (ره) در آن پیام بر آن تاکید دارند این است که ملتی که در خط اسلام ناب محمدی (ص) است و با تحجر و پول پرستی و استکبار مبارزه کند باید بسیجی باشد و مبارزه با این سه پدیده نامبارک را برعهده بسیج می گذارد. در طول زندگی پر برکت حضرت امیر (ع) نیز مبارزه و ستیز با این سه موضوع به خوبی دیده می شود چنانچه در طول خلافتشان سه جنگ در گرفت که مصداق مبارزه با تحجر و مقدس نمایی (خوارج) و نبرد با استکبار و پول پرستی (معاویه و اصحاب جمل) بود. به گفته حضرت امام(ره) دفتر تشکل بسیج را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا کرده اند. از این رو با چنین تعریفی از بسیج ،مقایسه بسیج با وجود مقدس حضرت علی (ع) چندان هم بی راه نمی نماید چه آنکه امضای امیرالمومنین در دفتر تشکیل بسیج به عنوان کاملترین و بارزترین مصداق بسیجی، درخشان ترین است و در یک کلام «بسیجی یعنی علی که تمام وجودش وقف اسلام بود.»
مهدی بهشتی نژاد
برخی از تئوریسین ها و نظریه پردازان انقلاب اعتقاد دارند هر انقلابی در رهبری سوم خود به سمت سراشیبی سقوط حرکت می کند. آنها بر این باور هستند که نسل سوم هر انقلابی به دنبال ارزش هایی متفاوت از ارزش های مورد نظر نسل اول و دوم انقلاب است. فرآیند رو به تزاید توطئه ها و دسیسه ها، کارشکنی ها، تحریم ها و تهدیدهای نظام سلطه از جزمیت این اندیشه حکایت دارد. آنها به دنبال گسست نسل سوم از دو نسل انقلابی گذشته می باشند.
در کشور جمهوری اسلامی ایران این درک درست حاصل شده است که دشمن دین و هویت جوانان و نسل آینده کشور ما را نشانه گرفته است. دشمن می داند که نسل سوم معتقد به آرمان های انقلاب اسلامی می تواند با تکیه بر معنویت گام نهایی را در پیشرفت علمی برداشته و کشور ایران را برای همیشه در یک جهش تاریخی بزرگ قرار دهد. نسل سوم انقلاب با یک مطالعه تاریخی به خوبی درک کرده است که انقلابی را که نسل اول و دوم به دست او سپرده اند بر پایه های مستحکمی بنا شده است. نسل سوم می فهمد که در خلاء گام بر نمی دارد. بلکه می بایست اقدامی را انجام دهد که تاریخ بر عهده او گذاشته است لذا خود را در دعوای حذف یا ابقای تعهد یا تخصص قرار نمی دهد بلکه به هر دو آنها توجه جدی دارد. رویش های نسل سوم عقلانیتی به مراتب شایسته تر از آنچه متصور است دارا می باشد. زیرا این نسل پیام رهبر معظم انقلاب را در بعد معنویت گرایی به عنوان اکسیر و جوهره ذاتی خود و تولید علم و جنبش نرم افزاری به عنوان راه حل مسایل اساسی خود با جان و دل پذیرفته است. لذا نسل سوم انقلاب دارای دو ویژگی ممتاز می باشد:
1- معنویت گرایی: با وجود گسترده بودن دامنه شبیخون فرهنگی و بسط و توسعه مراکز فساد و فحشا در جهان اسلام به ویژه برنامه ریزی در قالب تهاجم رسانه ای علیه ایران اسلامی برای مسخ و بی هویت کردن جوانان این مرز و بوم فرآیند روبه رشد گرایش به معنویت روزبه روز بر عصبانیت دشمنان افزوده است.
معنویت گرایی نسل سوم مرحله تکامل گر معنویت گرایی نسل اول و دوم است که خط دهی و جهت دهی آن را رهبران انقلاب اسلامی یعنی حضرت امام خمینی(ره) و در حال حاضر رهبر معظم انقلاب برعهده دارند.
عزیمت جوانان این مرز و بوم در قالب کاروان های سراسری «راهیان نور» به سوی خاکریز های دوران دفاع مقدس و بهره گیری معنوی، همچنین حضور پرشور و موثر در هیئت های مذهبی، نمازهای جمعه و جماعات، توجه لازم به مقوله مهدویت و حضور در مسجد جمکران، زیارت عتبات عالیات، سفرهای عمره دانشجویی و دانش آموزی و حضور فراگیر در مراسم اعتکاف از سوی جوانان حاکی از رویش های جدید نسل سوم انقلاب اسلامی است. معنویت گرایی امروزه فراتر از مرزهای انقلاب اسلامی قلوب جوانان را تسخیر کرده است. گسترش روزافزون اسلام گرایی در بین جوانان آسیا، اروپا، آفریقا و حتی آمریکا پایه های لیبرالیسم و سکولاریسم و مکاتب دست ساز بشری را لرزان نموده است و اینها منبعث از قدرت الهام بخش انقلاب اسلامی است.
براساس اعلام رئیس سازمان تبلیغات اسلامی استان تهران استقبال مردم به ویژه نسل جوانان در مراسم معنوی اعتکاف در 5 سال گذشته رشد چشم گیری داشته است. در سال 81 بیش از 9 هزار نفر در تهران و در سال 85 به 49 هزار نفر رسیده است.
در سال 86 آمار معتکفین در استان تهران به بیش از 60 هزار نفر رسیده است این در حالی است که آماده سازی لازم از سوی مسئولین امر صورت نگرفته است، از میان شرکت کنندگان بیش از 70 درصد را جوانان و قریب به 30 درصد را میانسالان تشکیل می دهند.
2- تولید علم و حرکت در مسیر جنبش نرم افزاری: اگر نسل اول و دوم به دلیل هجوم بی رحمانه دشمن ناگزیر به دفاع از کیان نظام و انقلاب اسلامی شدند و ام القرای جهان اسلام که محل زایش تفکر اسلام ناب محمدی(ص) در عصر امام خمینی(ره) بود را با تمام وجود حفظ کردند نسل سوم انقلاب سیاست دفاعی خود را به سیاست تهاجمی در عرصه پیشرفت علم و فناوری تبدیل کرده است.
این نسل به خوبی دریافته که نظام سلطه با چنبره زدن بر علم و محصورنمودن آن تلاش دارد تا او را مطیع خود سازد برهمین اساس دستورالعمل و رهنمود و راهبری نیاز داشت. از همین منظر بود که رهبر فرزانه انقلاب «جنبش نرم افزاری و تولید علم» را به عنوان بستری برای رویش و حرکت و تهاجم در اختیار جوانان نسل سوم قرار داد. اینک که از آغاز آن هنوز فاصله ای نگرفته ایم حضور نمادین رهبر معظم انقلاب را در پژوهشکده رویان به نظاره می نشینم و شاهد شکوفایی و رویش این نسل برومند هستیم. اگر چه طرح آمار کمی از این اقدامات ارزشمند کاری سخت می باشد اما ذکر برخی از مصادیق آن می تواند جلوه ای از آن خوشحالی پرچمدار عرصه تولید علم را هویدا نماید.
موفقیت ایران در تولید رگ از نانو الیاف، تبدیل نفت خام سنگین به نفت خام سبک با کمک فناوری نانو، طولانی کردن عمر خرما با فناوری هسته ای، تصویربرداری MIR از پروتئین ها در مقیاس نانو، لایه گذاری در محیط پلاسما، تولید رادیو ایزوتوپ، تولید نخستین «جو» با فناوری هسته ای به میزان 2/4 تا 3/5 تن در هر هکتار در شرایط سخت محیطی و کاربرد تکنولوژی هسته ای در علم پزشکی (طب هسته ای به عنوان یکی از شاخه های پزشکی که نقش بسیار بالایی در درمان و پیشگیری دارد) و گل سرسبد همه این پیشرفت ها، پیشرفت در فناوری هسته ای و رسیدن به مرحله تولید سوخت هسته ای و... همه این موفقیت ها در زمینه تولید علم زمانی ماندگار شده است که با معنویت گرایی عجین شده است و ایران اسلامی حق دارد رویش های ماندگار خود را به پاس الطاف الهی به رخ نظام سلطه بکشد.
در اوایل خرداد ماه سال جاری جمع زیادی از دانشجویان بسیجی با رهبر معظم انقلاب دیدار کردند. معظم له طی بیاناتی خطاب به آنان فرمودند:«باید هوشیار بود تا دشمن ازحرکت وموضع گیری واظهارات شما سوءاستفاده نکند واین به عنوان خط قرمز فعالیت هاست.
از این جمله کوتاه وپرمغز می توان این برداشت را داشت که رهبر معظم انقلاب دانشجویان بسیجی را به یک حوزه عملیاتی بسیار ظریف توجه داده و آن پرهیز از واردشدن در حوزه عملیات روانی دشمن است. شایعه سازی،شایعه پراکنی،ترویج فرهنگ تهمت وتخریب شخصیتها ،دامن زدن به اختلافات دوجریان رقیب ،به تمسخرگرفتن برخی از مواضع گروهها وجریانات داخلی، ایجاد فضای یاس وناامیدی، بدگویی از این وآن و... مصادیقی ازحوزه عملیاتی دشمن است که گاهی با تهمت زدن به یک شخصیت سیاسی مطرح زمینه اختلافات وکشمکش ها را افزایش داده و نیز زمینه فعالیت به نفع دشمن را فراهم می کند به این ترتیب برای ختم آن باید هزینه های زیادی را پرداخت کرد.تجربه روزهای سخت سال 1360 نشان داد که برخی از افراد مومن، بسیجی،جبهه رفته، روحانی، تحصیل کرده، پاسدارانقلاب، مبارز زندانی کشیده وکتک خورده ساواک گاه مواضعی را اتخاذ می کردند که موجب تقویت عملیات روانی دشمن می شد ومشاهده گردید در مخالفت با شخصیت های علما، مدیر مدبرانقلاب مانند شهید بهشتی با دشمن هم صدا شدند. این حرکت تا آنجا پیش رفت که دیگر بهشتی در میدان نبود. در راستای پیشگیری از چنین تهدید هایی می بایست تدابیر عمیقی اندیشیده شود که نگارنده به زعم خود محورهای ذیل را پیشنهاد می دهد:
1- تشکیل کلاسهای ویژه در رابطه با عملیات روانی دشمن ضروری به نظر می آید بخصوص که در این ایام در آستانه تعطیلات تابستانی قرار داریم از این فرصت می توان بهره گرفت .شهید دکتر بهشتی در برابر عملیات روانی دشمن در آن زمان به صورتی ماهرانه با رعایت اصول برنامه ریزی وسکوت الهام بخش پاسخ می داد ولی امروز روشهای اینچنینی پاسخگو نیست ونیاز دارد برای نیروهای بسیجی و افراد انقلابی آموزش های بهتر وعمیق تری برنامه ریزی گردد.
2- مسئولین بسیج بخصوص آنهایی که ابزارهای اطلاع رسانی در اختیار دارند بایستی بیش از دیگران به حوزه عملیات روانی دشمن توجه کنند تا ضریب هوشیاری بسیجیان بیش از پیش در این رابطه تقویت گردد.
3- تاکید می گردد که دشمن هیچگاه از ابزارهای نرم دست بردار نیست و از نقاط آسیب پذیر جدی نظام اسلامی تلقی می گردد، همچنان که دشمنان در 18 تیر ماه 1378 از این ابزار بهره برد؟
4-فرماندهان سپاه وبسیج تدابیری اتخاذ کنند که در شرایط بحرانی و آشفتگی اجتماعی وسیاسی نیروهای عملیاتی بطور صحیح مواضع اصولی خود را بدست آورند.
5- تعیین حدود وثغور خطوط قرمز فعالیت های بسیج در حوزه عملیات روانی دشمن حیاتی تر از خطوط قرمز فعالیت های سیاسی و فرهنگی می باشد با وجود اینکه تفکیک نا پذیر می باشد اما تشخیص خطوط باطل در حوزه عملیاتی روانی دشمن به مراتب سخت تر است.
هنر مبارزه در مبارزه هنری
آنگاه که از«هنر انقلابی و متعهد» کلامی به میان می آید شهید سید مرتضی آوینی، از جمله کسانی است که ذهن، او را اولین می یابد! او از معدود کسانی بود که دغدغه انقلابی خود را با هنرش درآمیخت و در تبیین و توضیح«هنر واقعی» تلاش کرد و در همین تلاش مقدس هنرمندانه ترین اثر را از خود به جای گذاشت و پرواز کرد!
سید شهیدان اهل قلم وقتی که با تندی از هنر دنیای مادی وغیرالهی غرب انتقاد می کرد، منشا هنر واقعی را حکمت و معرفت می دانست و معتقد بود، حقیقت عالم در ذات خود زیباست و ادراک هنری یعنی ادراک حکیمانه ای که از دریچه زیبایی به حقیقت عالم می نگرد...
و بانظام تسبیحی عالم نسبت مستقیم دارد ( از این رو) برای جستجوی خاستگاه و سرمنشا هنر در وجود انسان باید به سراغ شناخت انسان و شناخت فطرت انسان برویم و به این پرسش پاسخ دهیم که انسان چیست؟ اگر با این نگاه متعالی هنر را برانداز کنیم و از عمق انسانی خویش برآن نظر بیندازیم در می یابیم، تحسین عدل و اقرار به زیبایی عدالت تنها گزاره ای است که هر انسانی برآن صحه می گذارد. از این منظر هنرواقعی درمسیر بسط عدالت ومبارزه باظلم است چنانچه شهید آوینی نیز معتقد است «هنر به معنای حقیقی آن جز با مبارزه محقق نمی شود.»
چنین تعریفی از هنر در کلام نورانی حضرت امام راحل نیز مشاهده می شود. امام خمینی به عنوان انسانی که راه عرفان و شهود زیبایی را طی نموده در پیامی به هنرمندان و خانواده شهدا که به «منشور هنر انقلاب» شهرت دارد،(1) جایگاه واقعی هنر را به احسن وجه تبیین فرموده است.
در این پیام از همان ابتدا حضرت امام براین امر تاکید دارند که سرمایه هنر انقلاب خون مبارزین در راه حق است و هنری را «زیبا و پاک» عنوان می کنند که«کوبنده» اسلام آمریکایی باشد. آنچه در این میان مورد توجه است شباهت بسیار این پیام در شهریور 67 حضرت امام و پیام ایشان در آذر 67 در مورد تاسیس بسیج است.(2)
همان گونه که امام بسیجیان را به حرکت در خط اسلام ناب محمدی (ص) ومبارزه با استکبار و تحجر و پول پرستی فرا می خواند هنر زیبا و پاک را نیز نابودکننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی و اسلام مرفهین بی درد عنوان می کند. ارتباط وثیق دو پیام حضرت امام (ره) حکایت از آن دارد که «هنر انقلابی»تنها با روحیه بسیجی بوجود می آید و اگر بسیجیان درک صحیحی از هنر داشته باشند و آن را با روحیه اخلاص و مبارزه خود در آمیزند آنگاه «انقلابی هنری» رخ خواهد داد که نتیجه مبارکش «هنر انقلابی»خواهد بود. ادامه مطلب...
نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » نوای دلنشین ( یکشنبه 86/3/20 :: ساعت 3:0 عصر )